Hieronder wordt u geïnformeerd over verschillende vormen van afwijkend mondgedrag. Tevens worden de oorzaken en gevolgen hiervan beschreven. Daarnaast vindt u ook informatie over de logopedist.
Afwijkend slikken
Regelmatig komt het voor dat een tandarts of orthodontist afwijkend slikken constateert. Wanneer er niet of te laat wordt ingegrepen, kan dit leiden tot een afwijkende kaak- en/of gebitsstand. Daarom wordt dan het advies gegeven om contact op te nemen met de logopedist. In samenwerking met deze gespecialiseerde logopedist kan soms voorkomen worden dat orthodontie nodig is. Ook wordt er een beter en blijvend resultaat verkregen als orthodontie wel geïndiceerd is. Het afwijkende mondgedrag is namelijk meestal de veroorzaker van de afwijkende gebits- en/of kaakstand en dit gedrag moet veranderd worden. Er wordt gesproken van afwijkend slikken wanneer de tong tijdens het slikken tegen de tanden en/of kiezen aan duwt of wanneer de tong tussen de tanden en/of kiezen door komt. Per dag slikt men ongeveer 2000 keer. Wanneer de tong elke keer met een grote kracht tegen of tussen de tanden en/of kiezen komt, zal dit invloed hebben op de vorm van het gebit.
Open mondgedrag
Normaal gesproken is de mond gesloten, rust de tongpunt tegen het gehemelte achter de boventanden en wordt er door de neus geademd. Wanneer de mond gedurende de dag regelmatig open is in rust (bijvoorbeeld tijdens tv kijken), is er sprake van open mondgedrag. Vaak ligt de tong dan slap onderin de mond en drukt de tong met een grote kracht tegen de tanden aan, waardoor de tanden naar voren worden geduwd (tongpers). Dit kan leiden tot een open beet of overbeet. Wanneer dit probleem niet behandeld wordt, is er tevens kans op incorrect articuleren (bijvoorbeeld slissen) en is er een verhoogde kans op keel- en oorproblemen.
Duim-, vinger- en/of speenzuigen
Veel kinderen duimen of zuigen op hun vinger(s) of een speen. Wanneer een kind dit op driejarige leeftijd nog steeds doet, is er sprake van afwijkend mondgedrag. Vanaf dat moment kan het duimen, zuigen of spenen een negatieve invloed hebben op de stand van de tanden en de vorm van de kaak. Daarnaast kan de kracht van spieren in en rond de mond afnemen. Dit kan leiden tot incorrect articuleren. De logopedist heeft een stappenplan om u te helpen het duimen en/of spenen af te leren.
Nagelbijten
Tijdens het nagelbijten schuift de onderkaak naar voren en ontstaat er teveel spanning in het kaakgewricht, waardoor pijnklachten en overbelasting van spieren in het mondgebied het gevolg kunnen zijn.
Afwijkend kauwen
Onder afwijkend kauwen wordt het niet of nauwelijks kauwen, smakken, het tegelijkertijd aan twee kanten kauwen en het verkeerd afbijten van voedsel verstaan. Dit kan leiden tot problemen met de spijsvertering. U kunt denken aan buikpijn, oprispingen enz.
Foutieve lipgewoonten
Onder foutieve lipgewoonten wordt liplikken en lipzuigen verstaan. Deze afwijkingen komen veelal voor bij kinderen die door de mond ademen. Doordat de lippen droog worden tijdens het mondademen wordt het veelal als ‘prettig’ ervaren om de lippen nat te maken met de tong. Lipzuigen is meestal een gevolg van liplikken.
De aanpak
Om de gevolgen van afwijkend mondgedrag te beperken, is het belangrijk dat er vroegtijdig behandeld wordt. De logopedische behandeling zal circa tien tot twintig behandelingen in beslag nemen. Er wordt gewerkt met Oro Myo Functionele Therapie (OMFT).
Tijdens de therapie kunt u het volgende verwachten:
- Een intakegesprek
- Het maken van foto’s van de mond en het gebit
- Het doen van metingen
- Het behandelen van het afwijkend mondgedrag
- Het thuis herhalen van de oefeningen die tijdens de behandeling uitgevoerd worden
- Een controleafspraak